دندان قروچه و درمان آن دندان قروچه یا برکسیسم (Bruxism) یک اختلال شایع است که به فشار دادن و ساییدن دندان‌ها به‌طور غیرارادی گفته می‌شود.

این عمل می‌تواند در طول شب یا روز رخ دهد و اغلب بدون آگاهی فرد صورت می‌گیرد. دندان قروچه ممکن است باعث مشکلات مختلفی در دندان‌ها، فک و حتی سایر بخش‌های بدن شود. در این مقاله به بررسی علل، علائم و روش‌های درمان دندان قروچه پرداخته می‌شود. دندان قروچه چیست؟ دندان قروچه به معنای ساییدن یا فشار دادن دندان‌ها به یکدیگر است که ممکن است در خواب یا هنگام بیداری اتفاق بیفتد. این مشکل معمولاً بدون آگاهی فرد و به‌طور ناخودآگاه رخ می‌دهد و در برخی افراد می‌تواند به‌طور مداوم یا فقط در زمان‌هایی خاص مانند استرس و اضطراب بروز پیدا کند.

علل دندان قروچه:

1. استرس و اضطراب: یکی از مهم‌ترین علل دندان قروچه است. افراد در شرایط استرس‌زا یا اضطراب‌زا ممکن است به‌طور ناخودآگاه دندان‌های خود را فشار دهند یا بسایند.

2. مشکلات دندانی: دندان‌های نامرتب، مشکلات بایت (قرارگیری نامناسب دندان‌ها) یا دندان‌های شکسته و از دست رفته ممکن است باعث دندان قروچه شوند. دندان‌ها وقتی که به‌درستی روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند، فرد را به سمت فشار دادن دندان‌ها به هم سوق می‌دهند.

3. اختلالات خواب: اختلالاتی مانند آپنه خواب می‌توانند با دندان قروچه ارتباط داشته باشند. در این اختلالات، تنفس فرد در طول خواب مختل می‌شود و این امر ممکن است باعث فشار به فک‌ها و دندان‌ها شود.

4. عوامل ژنتیکی: دندان قروچه ممکن است در خانواده‌ها وجود داشته باشد و در نتیجه برخی افراد مستعد دچار شدن به آن باشند.

5. مصرف مواد: مصرف زیاد کافئین، الکل یا داروهای خاص نیز می‌تواند ریسک دندان قروچه را افزایش دهد.

علائم دندان قروچه:

1. درد در فک: یکی از شایع‌ترین علائم دندان قروچه درد یا حساسیت در فک است. این درد ممکن است به‌ویژه در نواحی اطراف صورت و فک پایین احساس شود.

2. سردرد: افراد مبتلا به دندان قروچه معمولاً سردردهایی در ناحیه پیشانی یا شقیقه‌ها تجربه می‌کنند که ممکن است مشابه میگرن باشند.

3. آسیب به دندان‌ها: ساییدن دندان‌ها باعث فرسایش و شکستن مینای دندان می‌شود. در موارد شدید، دندان‌ها ممکن است ترک خورده یا شکسته شوند.

4. مشکلات مفصل فکی (TMD): فشار زیاد به فک‌ها می‌تواند منجر به مشکلات مفصل فکی (TMJ) شود که با درد و محدودیت در حرکت فک همراه است.

5. صدای دندان قروچه: در برخی افراد، صدای ساییدن دندان‌ها به‌ویژه هنگام خواب شنیده می‌شود.

روش‌های درمان دندان قروچه: 

1. دستگاه‌های دهانی (مایند گارد): یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان دندان قروچه استفاده از دستگاه‌های دهانی است که در شب به دندان‌ها متصل می‌شوند. این دستگاه‌ها که به “مایند گارد” معروف هستند، دندان‌ها را از هم جدا می‌کنند و از ساییدگی و آسیب به دندان‌ها جلوگیری می‌کنند.

2. کاهش استرس: از آنجا که استرس و اضطراب یکی از علل اصلی دندان قروچه است، درمان‌های کاهش استرس می‌توانند مؤثر باشند. تمرینات تنفسی، مدیتیشن، یوگا و مشاوره روان‌شناسی می‌توانند به فرد کمک کنند تا استرس خود را کاهش دهد.

3. اصلاح مشکلات دندانی: اگر دندان قروچه به دلیل مشکلات دندانی مانند نامرتبی دندان‌ها یا مشکلات بایت باشد، ممکن است دندان‌پزشک به اصلاح بایت یا استفاده از ارتودنسی یا روکش‌های دندانی توصیه کند.

4. داروها: در برخی موارد، دندان‌پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش درد عضلات فک یا مشکلات خواب تجویز کند. داروهای شل‌کننده عضلانی یا مسکن‌های ضد التهاب ممکن است برای کاهش درد و التهاب استفاده شوند.

5. تغییرات سبک زندگی: بهبود خواب و تغییر عادات روزانه نیز می‌تواند به کاهش دندان قروچه کمک کند. کاهش مصرف کافئین، الکل و داروهای محرک، و خواب کافی می‌تواند مفید باشد.

6. فیزیوتراپی و ماساژ: در صورتی که دندان قروچه منجر به درد عضلات فک شده باشد، فیزیوتراپی یا ماساژ می‌تواند به کاهش تنش عضلات و تسکین درد کمک کند. نتیجه‌گیری دندان قروچه یک مشکل رایج است که می‌تواند تأثیرات منفی بر دندان‌ها، فک و کیفیت زندگی فرد داشته باشد. شناخت علل و علائم این مشکل برای درمان به‌موقع آن اهمیت زیادی دارد. درمان‌های مختلفی مانند استفاده از دستگاه‌های دهانی، کاهش استرس، اصلاح مشکلات دندانی و تغییرات سبک زندگی می‌توانند در مدیریت و درمان دندان قروچه مؤثر باشند.

 اگر شما یا کسی که می‌شناسید دچار دندان قروچه هستید، مشاوره با دندان‌پزشک متخصص مانند دکتر گودرزی در منطقه 1 نیاوران می‌تواند راه‌حل‌های مناسبی برای درمان این مشکل ارائه دهد و از آسیب‌های جدی به دندان‌ها جلوگیری کند.